1. แนวทางการดำเนินงาน
กรมการข้าวมีการจัดตั้ง “ธนาคารเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชน” ขึ้น เพื่อให้ชาวนาที่ขาดแคลนเมล็ดพันธุ์กู้ยืมไปทำพันธุ์ แล้วชำระคืนภายหลังในรูปของข้าวหรือเงินสด หรืออาจนำข้าวเปลือกมาแลกเปลี่ยน มีแนวคิดการทำงานยึดหลักการมีส่วนร่วมของชาวนาในชุมชน มีการบริหารจัดการธนาคารข้าวโดยชุมชน โดยรวมกลุ่มชาวนาผู้สนใจเป็นสมาชิกก่อตั้งธนาคารเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชน และกรมการข้าวสนับสนุนเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดี การถ่ายทอดความรู้ด้านวิชาการเกี่ยวกับการผลิตเมล็ดพันธุ์ และควบคุมคุณภาพเมล็ดพันธุ์ตลอดจนกระบวนการผลิต รวมทั้งสนับสนุนปัจจัยการผลิตและอุปกรณ์ที่จำเป็นบางส่วน
2. วัตถุประสงค์
เพื่อให้ชุมชนมีแหล่งเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดีสำหรับเพาะปลูกอย่างเพียงพอ ชาวนามีการใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดีอย่างทั่วถึง และ เพื่อเป็นศูนย์กลางการพัฒนาข้าวของชุมชน
3. เป้าหมาย
- มีการจัดตั้งและดำเนินงานในรูปแบบธนาคารเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชน
- ธนาคารเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชนสามารถเป็นแหล่งสำรองเมล็ดพันธุ์ดีในชุมชน และให้บริการเมล็ดพันธุ์ดีแก่สมาชิกในชุมชน
4. พื้นที่ดำเนินงาน (รอบันทึ)
5. วิธีการดำเนินงาน
5.1 การส่งเสริมการดำเนินงานและจัดตั้งธนาคารเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชน โดยมีกิจกรรมการจัดเวทีชุมชน เพื่อประชาสัมพันธ์และชี้แจงการดำเนินงานโครงการ และเปิดโอกาสให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการจัดตั้งและวางแผนการดำเนินงานธนาคารเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชน
5.2 การส่งเสริมการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดีและการกระจายพันธุ์
- การผลิตเมล็ดพันธุ์ดี
1) จัดทำแปลงผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวโดยสนับสนุนเมล็ดพันธุ์ข้าวพันธุ์ดีในปีแรก (ธนาคารฯ ที่จัดตั้งปี 2559) จำนวน 5 ตัน
2) การควบคุมคุณภาพ (สุ่มตรวจวิเคราะห์คุณภาพเมล็ดพันธุ์)
3) การปรับปรุงสภาพเมล็ดพันธุ์ (สนับสนุนมุ้งตาข่ายพลาสติกรองตากข้าว และกระสอบสำหรับบรรจุเมล็ดพันธุ์ เฉพาะในปีแรก)
4) การถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตเมล็ดพันธุ์ โดยจัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ จัดทำแปลงเรียนรู้ และจัดทำสื่อเอกสารเผยแพร่ เอกสารข้อมูลทางวิชาการเพื่อการถ่ายทอดความรู้
- การกระจายพันธุ์ โดยจัดงานรณรงค์นำข้าวเข้าธนาคารเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชนและกระจายเมล็ดพันธุ์ดี เพื่อเป็นการประชาสัมพันธ์ และรณรงค์ให้เกษตรกรนำข้าวเข้าธนาคาร และกระจายเมล็ดพันธุ์ดีให้สมาชิกได้นำไปใช้
- การติดตามให้คำแนะนำ
5.3. การเพิ่มประสิทธิภาพบริหารจัดการโครงการและธนาคารเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชน
1) สัมมนาเชิงปฏิบัติการเพื่อเสริมสร้างสมรรถนะในการบริหารโครงการและบริหารจัดการธนาคารเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชน
2) จัดทำคู่มือโครงการ
3) ประชุมคณะกรรมการธนาคารเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชน
4) นำคณะกรรมการธนาคารเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชนศึกษาดูงาน
แผนที่ พิกัดที่ตั้ง/ที่ทำการธนาคารสินค้าเกษตร พื้นที่จังหวัดขอนแก่น
